Και οι τέσσερις ήταν απαίσιοι

Το «Και οι τέσσερις ήταν απαίσιοι» (εκδόσεις Τόπος) είναι το δεύτερο μυθιστόρημά του Γιάννη Μόσχου. Το πρώτο εκδόθηκε το 2019, έχει τίτλο Τοκορόρο και θέμα τον υπόκοσμο της Αμερικής, τους διεφθαρμένους αστυνομικούς και την αμερικανική μαφία.

Εκ διαμέτρου αντίθετο θα έλεγε κανείς το μοτίβο στο «Και οι τέσσερις ήταν απαίσιοι» δεν εκτυλίσσεται σε κάποια αμερικανική μητρόπολη αλλά στην Ελληνική επαρχία. Με έντονο τον χρωματισμό από τα βουκολικά στοιχεία η Κεντρική Ελλάδα φαντάζει ιδανικό πεδίο για αστυνομική πλοκή. Στα ίδια τοπία που έδρασαν κατά το Μεσοπόλεμο, άλλοτε διαπλάκησαν και άλλοτε συγκρούστηκαν με την τοπική και κεντρική εξουσία μια σειρά από συμμορίες που συγκρότησαν το φαινόμενο της ληστείας. Την σκυτάλη από τον Τζάτζα και τον Μπαμπάνη τώρα παίρνουν χουντικοί μπράβοι που μπορεί να μην εκλέχτηκαν δήμαρχοι (όπως συνέβη αργότερα στις μέρες μας) διορίστηκαν όμως νομάρχες…

Μια ντουζίνα φόνοι σε ένα γαϊτανάκι εκτελέσεων που όλες συνδέονται με την εξουσία σε μια από τις χειρότερες εκφάνσεις της. Η πλοκή ξεκινάει, όταν το 1975 ο πρώην νομάρχης Βόλου Σταύρος Σούλας, βρίσκεται δολοφονημένος μετά τη συνάντησή του με τον εμπλεκόμενο -ως πελάτη- σε κύκλωμα παιδικού τράφικινγκ, ηγούμενο μονής των Μετεώρων. Ο νοσταλγός της επταετίας, διοικητής της χωροφυλακής Βόλου Ηλίας Μπάρδας, αναθέτει την υπόθεση στον υποβαθμισμένο τα προηγούμενα χρόνια, υπομοίραρχο Μάνο Πετράκη, στο πλαίσιο των άνωθεν πιέσεων για φρέσκο αίμα στα σώματα ασφαλείας. Ποντάρει στην αποτυχία του. Ο άπειρος υπομοίραρχος ξεκινάει την αναζήτηση του δολοφόνου από τα Μετέωρα. Η αλληλουχία των γεγονότων θα τον οδηγήσει από τον Πολιτικό στον Έμπορο και μετά στον Αγρότη και τον Αστυνομικό. Ξεδιαλύνοντας την υπόθεση, θα βρεθεί αντιμέτωπος με το μεγαλύτερο σκάνδαλο στα χρόνια της χούντας, το σκάνδαλο των μαύρων κρεάτων^*.

Το ντεντεκτιβίστικο μοτίβο με τον χωροφύλακα Μάνο Πετράκη σε ρόλο ερευνητή, αρχικά μοιάζει με μια αναγκαία σύμβαση ώστε να εξελιχθεί η ιστορία. Η ομοφυλοφιλία του πρωταγωνιστή και η αντιστασιακή μάνα μοιάζουν απλώς σαν στοιχεία καλλωπιστικά.  Αυτή η αίσθηση ανατρέπεται στο τελευταίο κεφάλαιο ανατρέποντας μαζί και κάποιες συμβάσεις του είδους. Δεν πρόκειται για τον τυπικό καταραμένο μπάτσο αλλά για μπάτσο που στην πραγματικότητα αλλάζει στρατόπεδο. Η λύση έρχεται από τον Μάνο Πετράκη αλλά όχι πια με την ιδιότητα του χωροφύλακα. Δεν λύνει κάποιος εκπρόσωπος της εξουσίας την υπόθεση, καθώς οι εκπρόσωποι της εξουσίας, εμπλεκόμενοι συγχρόνως στην υπόθεση, βάζουν μονάχα εμπόδια για την λύση της, αλλά κάποιος που η εξουσία τον έχει ξεβράσει από τους κόλπους της.

Πολιτικό νουάρ. Πολύ καλή γραφή, δουλεμένη και σκηνοθετημένη πλοκή. Ασυγχώρητο λάθος κατά την γνώμη μου, η χρήση του αγαπημένου Lada Niva το 1971 δεδομένου ότι κατασκευάστηκε το 1977 και στην Ελλάδα ήρθε το 1979. Ακόμα περισσότερο ότι και μέχρι την δεκαετία του 1990 η χρήση Lada Niva ήταν και μια πολιτική δήλωση σε σχέση με τα ψυχροπολεμικά δίπολα της εποχής, δήλωση την οποία δεν θα είχε προφανώς κανέναν λόγο να κάνει ο χουντικός μπράβος Σώτος Τζαβάρας.

Αν ήταν κάτι από την μπάρα του βιβλιοκαφέ red n’ noir θα ήταν ο ελληνικός καφές της coffee republic και γιατί όχι και δυο ποτήρια από πεντάρι Μεταξά.

_^*Ενορχηστρωτής του σκανδάλου ήταν ο στρατιωτικός και υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας αρμόδιος για θέματα εμπορίου το 1972- 1973, Μιχάλης Μπαλόπουλος. Σε συνεννόηση με Ροδεσιανούς μεγαλέμπορους, εισήγαγαν στην Ελλάδα κρέατα από την Αργεντινή και τη Ροδεσία (σπάζοντας το τότε εμπάργκο) σε πολύ χαμηλές τιμές, παίρνοντας υπέρογκα ποσά από τα μεγάλα ποσοστά κέρδους. Ο ίδιος ο Παττακός είχε εκδώσει διαταγή απαγόρευσης διάθεσης ντόπιου κρέατος, προκειμένου να απορροφηθούν τα εισαγόμενα του Μπαλόπουλου, τα οποία είχαν αρχίσει να σαπίζουν και να βρωμάνε. Στο σκάνδαλο εμπλεκόταν ο γαμπρός του Παττακού και ο αδελφός του Γεωργίου Παπαδόπουλου, Χαράλαμπος.

Το βιβλίο «Και οι τέσσερις ήταν απαίσιοι» (όπως και άλλα βιβλία των εκδόσεων Τόπος) μπορείτε να το βρείτε στο ηλεκτρονικό μας βιβλιοπωλείο και στο βιβλιοκαφέ red n’ noir (Δροσοπούλου 52, Κυψέλη).