Η στάση σε γυναικείες φυλακές δεν είναι καθόλου σύνηθες φαινόμενο. Για τα ελληνικά εγκληματολογικά χρονικά και εξ όσων γνωρίζουμε τουλάχιστον, ένα στασιαστικό κρούσμα της μορφής των συμβάντων των αθηναϊκών γυναικείων φυλακών είναι γνωστό για γυναικεία φυλακή, κατά τον τρέχοντα τουλάχιστον αιώνα. Η στάση των φυλακισμένων αμαζόνων του Μεξικού της οποίας ηγήθηκε η πρώτη «Μις Μεξικό» για το φόνο του στρατηγού εραστή της! Εκεί η στάση προσέλαβε μορφή οξύτατη διότι οι Μεξικανίδες κατάδικοι αποπειράθηκαν, ηγούμενης της ωραιότερης κόρης της χώρας τους, να αφοπλίσουν τη φρουρά η οποία και αναγκάστηκε να πυροβολήσει στον αέρα. Τότε οι εξεγερμένες κρατούμενες αποσύρθηκαν στα κελιά τους αφού εντωμεταξύ είχαν σπάσει τα κεφάλια αρκετών φυλάκων.
Με τις δικές μας επαναστάτριες, τα πράγματα δεν έφτασαν σε τέτοια τραχύτητα. Η διευθύντρια μάλιστα κυρία Καλμούχου βρίσκει την όλη στάση ανάξια περισσότερου θορύβου, αφού όλα ηρέμησαν στο ίδρυμα.
Από διετίας, στις μοναδικές για την χώρα μας γυναικείες φυλακές, πρώτη φορά παρουσιάζεται πνεύμα ανταρσίας. Και αυτό γιατί μόνο από διετίας άρχισαν να φυλακίζονται σε αυτές, σωστές «ξυραφολουρίδες», πολυάριθμες κομμουνίστριες.
Μια άλλη ζωή, ρόδινη
Οι ατυχείς κατάδικες οι οποίες μέχρι τότε απασχολούμενες στα εργαστήρια και απολαμβάνοντας σχετικών ανέσεων σε σύγκριση με τους εγκάθειρκτους των ανδρικών φυλακών, άκουσαν αιφνιδίως ότι υπάρχει μια άλλη ζωή ρόδινη που δεν βρίσκεται υπεράνω της αλλά επί αυτής. Συγκεκριμένα στην Ρωσία, με πλήρη βεβαιότητα να επεκταθεί ο παράδεισος αυτός στη Ελλάδα αν μερικοί θαρραλέοι το αποφασίσουν.
Διαπιστώθηκε ότι στις γυναικείες φυλακές αναλύονται οι προοδευτικές ιδέες του Μπολσεβικισμού. Ότι δηλαδή έγκλημα εκτρώσεως δεν είναι παραδεκτό στο κουμουνιστικό κράτος. Ούτε κλεψιγαμία, ούτε μοιχεία, αφού οι γυναίκες διαθέτουν τον εαυτόν τους όπως τους αρέσει. Ότι η κλοπή είναι δημιουργία της κεφαλαιοκρατίας που κρατεί όλα τα χρήματα στα χέρια της, ότι τέλος πάντων τα «δήθεν εγκλήματα» είναι επινόηση για να κρύβει τα δικά της ανομήματα.
Λευκές περιστερές
Φανταστείτε τώρα την Χριστοφιλέα! Πρώτη φορά άκουγε ότι καλά έκανε που σκότωσε τον Τσάγκα αφού δεν είχε ψιλά. Και το Αννάκι που λωποδύτευε τα καταστήματα ως κόρη δήθεν του Προέδρου της Δημοκρατίας, ενθουσιάστηκε. Χειροκρότησε και η Κατσέλη που είχε θάψει μισοζώνατο τον άνδρα της στην Κρήτη, και η Μοντεσάντου ακόμη παρ’ όλα τα γεράματα της, σκέφτηκε ότι αν στο χωριό δεν την έπαιρναν στο ψιλό γιατί είχε ερωμένο παρά την τόση ηλικία της, δεν θα πετούσε δηλητήριο στο πηγάδι και δεν θα φαρμάκωνε τόσους ανθρώπους. Οι συντρόφισσες με άλλα λόγια τις έβγαζαν λευκές περιστερές.
Έγιναν και άλλου είδους παρατράγουδα. Ότι το αστικό κράτος τις εκμεταλλεύεται, αφού από την δουλειά στα εργαστήρια τους έδινε ψίχουλα ως αποζημίωση. Κατόπιν όλα έφταιγαν. Οι ώρες του διαλλείματος, ο φωτισμός στα κελιά, το επισκεπτήριο, η συμπεριφορά του προσωπικού. Κρίνονταν όλα ως βαρβαρισμοί, ενώ γεγονός είναι όπως είπαμε και πριν ότι οι όροι της ζωής των γυναικών δεν συγκρίνονται με τις αντρικές… Οι αθηναϊκές γυναικείες φυλακές είναι μάλλον ένα μεγάλο νοικοκυρόσπιτο παρά συγκρότημα κρατητηρίων. Έτσι φούντωσε ο οργασμός της κολεκτίβας των γυναικείων φυλακών και άρχισαν τα παρατράγουδα. Στη διανομή του συσσιτίου, διαμαρτυρίες. Κατά τις ώρες της διαλέξεως προκλητική παράταση της συνομιλίας και στα εργαστήρια δουλειά με το πάσο ώστε να αναγκάζονται οι φύλακες να γίνονται αυστηρότερες.
Ανομολόγητα πάθη
Δυο εκ των κομμουνιστριών ακόμα υπέσκαπταν ανομολόγητα πάθη, μεταξύ έκφυλων κρατουμένων και διαπιστώθηκαν απερίγραπτα πράγματα. Μια λωποδύτρια, η Στάσα Ζαρούλη και μια γνωστή συζυγοκτόνος, η ωραιότερη κρατούμενη των φυλακών, χαλούσαν τον κόσμο για να μένουν στο ίδιο κελί. Η Χριστοφιλέα και μια άλλη παιδοκτόνος, το Αννάκι και η Κατσέλη αποτέλεσαν από καιρού φοβέρα ζαγάρια. Η αυτοδιάθεση κατά την πάσα όρεξη του κομμουνιστικού ευαγγελίου, εφαρμόστηκε όπως βλέπετε απολύτως.
Τα πρόβατα και τα ερίφια
Η κυρία Καλμούχου είναι απίστευτα ευφυής και προπαντός με ανεπτυγμένο το ταλέντο της διοίκησης. Βραδέως αλλά ασφαλώς χώρισε τα πρόβατα από τα ερίφια όταν αντιλήφθητε ότι η κομμουνιστική αλλοφροσύνη εξαπλώνονταν . Άρχισε η ίδια μια αντίδραση δια συμβουλών, πνεύμα των οποίων ήταν ότι συμφέρον των φυλακισμένων είναι να επιδεικνύουν καλή διαγωγή για να μπορούν ευκολότερα να επιτύχουν χάρη η μετριασμό της ποινής τους. Και απομόνωσε τις προπαγανδίστριες διατάσσοντας συνάμα όπως και χθες συστηματικές σωματικές έρευνες των δια τις κομμουνίστριες επισκεπτών ώστε να μην εισάγονται στις φυλακές κομμουνιστικά έντυπα.
Αυτό ερέθισε τις κουμουνίστριες αλλά ήδη είχαν αποχωρισθεί τις πολυμελείς μερίδες των ώστε να μην μπορούν να κινηθούν αποτελεσματικά. Μέχρι προ διμήνου οι κατάδικες για κουμουνιστικές παρεκτροπές ήταν πάνω από δεκαπέντε. Έκτοτε όμως αποφυλακίσθηκαν οι οκτώ και απέμειναν οι επτά.
Το κόκκινο εφτάρι στασιάζει
Το «κόκκινο εφτάρι», όπως αποκαλέστηκαν, συνέχισε και απομονωμένο ακόμα την προπαγάνδα του. Εύρισκε ευκαιρίες κυρίως κατά την ώρα του συσσιτίου και κατά τις ώρες του διαλλείματος. Αποτελείται από τέσσερις καπνεργάτριες από την Μακεδονία και τέσσερις υπηρέτριες η μία εκ των οποίων κατάγεται από τον Καύκασο. Σημειωτέον ότι είναι νεαρότατες με διαβολεμένη μαχητικότητα και ωραίες.
Αυτές συνέχισαν τον αγώνα τον οποίον είχαν ανοίξει οι απελθούσες, αδιαφορώντας αν οι στασιασμοί τους έχουν ως συνέπεια νέες καταδίκες. Έφθασαν μέχρι απειλών, ύβρεων και επιθέσεων εναντίον του προσωπικού των φυλακών αποπειράθηκαν ακόμα να εισάγουν και φονικά όπλα, κυρίως σουγιάδες. Φυσικό να απομονωθούν αυτήν την φορά αυστηρότερα και να μην τους επιτρέπεται καμία επικοινωνία. Γι αυτό και έφριξαν χτυπώντας τα πόδια τους στα κελιά, ανατρέποντας τα κρεβάτια τους και προκαλώντας απερίγραπτο θόρυβο. Τέλος, ξέσπασαν όταν επισκέφτηκε τα κελιά τους προ δεκαημέρου ο δικαστικός επιθεωρητής. Όταν δηλαδή τα κελιά τους ξεκλειδώθηκαν διότι μετ’ ολίγον θα διήρχετο ο επιθεωρητής, έξι αυτών όρμησαν εκ του συνθήματος στην αυλή όπου ήταν συγκεντρωμένες όλες οι κατάδικες.
«Αίσχος!», φώναζαν
«Επιθεώρηση απάτη!»
«Μας φέρονται σαν κτήνη»
Οι φύλακες έσπευσαν εναντίον τους και τότε παρουσιάστηκε το απρόοπτο φαινόμενο να ταχθούν με το μέρος τους υπερτριάκοντα φυλακισμένες. Όλες μαζί με επικεφαλής την Κούλα Χριστοφιλέα, την Κατσέλη και δύο λωποδύτριες, όρμησαν κατά των φυλάκων. Άλλες άρπαξαν χώματα από κάτω και πετούσαν και άλλες ανέτρεπαν τα μαγειρικά σκεύη. Έγινε σωστό πανδαιμόνιο, ενώ οι δειλότερες, δυο εκ των οποίων ήταν η Κάστρου και η Φούλα, έσπευδαν έντρομες να απομακρυνθούν. Η Γιαννούλα τρέμοντας για τις κυρίες της έσπευσε προς αυτές και έτσι έπεσε στις αγκαλιές της Κάστρου καταληφθείσα από νευρική κρίση. Η Ταμάρα έβαλε τα κλάματα γιατί δίπλα της η Κούλα λυσσαλέος γρονθοκοπούσε τις φύλακες.
Οι στασιάστριες είχαν αποβεί κύριοι της τάξης και προς στιγμή όλες όρμησαν προς τον διάδρομο τον άγοντα προς την εξώθυρα. Φόβος υπήρχε δηλαδή να το σκάσουν όλες μαζί από τις φυλακές.
Η πόρτα διπλοκλειδώθηκε και με το τηλέφωνο η κυρία Καλμούχου, ενώ η αρχιφύλακας Σπανοπούλου συμπλέκονταν με τις μαινάδες, ειδοποίησε την φρουρά των παράπλευρων φυλακών του Εφηβείου. Η εμφάνιση αυτής τρομοκράτησε αμέσως τις άλλες πλην των κουμουνιστριών, της Κούλας και των λωποδυτριών. Αυτές επέμειναν να συνεχίζουν την μάχη, αλλά γραπωμένες από τα μαλλιά και ωθούμενες μεταφέρθηκαν στα κελιά τους. Έτσι έληξε η πρωτοφανής για τα χρονικά των ελληνικών φυλακών γυναικεία στάση…
6 Σεπτεμβρίου 1932
