Αυτοχειρία

Ο συγγραφέας Εντουάρ Λεβέ παραδίδει στον εκδότη του το χειρόγραφό με τίτλο «Αυτοχειρία» στις 5 Οκτωβρίου 2007. Μετά από δέκα μέρες αυτοκτονεί και ο ίδιος. Η «Αυτοχειρία» λοιπόν, με αυτόν τον τρόπο, αποτέλεσε το τέταρτο βιβλίο του και συγχρόνως την τελευταία πράξη του.

Στην «Αυτοχειρία», ο Εντουάρ Λεβέ, πραγματεύεται τη ζωή του καλύτερού του φίλου ξεκινώντας από τον αυτοπυροβολισμό του. Στην περιγραφή του προσθέτει μια δραματική λεπτομέρεια. Ο αυτόχειρας είχε αφήσει ανοιχτό, δίπλα του, ένα βιβλίο κόμικς σε μια συγκεκριμένη σελίδα -αντί του συνηθισμένου σε αυτές τις περιπτώσεις σημειώματος. Όταν η γυναίκα του βρέθηκε αντιμέτωπη με το θέαμα, κατά λάθος το έριξε κάτω χάνοντας την σελίδα.

Την σκηνοθεσία που αρνήθηκε στην δομή της «Αυτοχειρίας», ο Εντουάρ Λεβέ, την εξασφάλισε εξωκειμενικά με την δικιά του αυτοκτονία, δέκα μέρες μετά την παράδοση του χειρόγραφου στον εκδότη του. Γεγονός που -δίκαια κατά την γνώμη μου- οδηγεί στην ανάγνωση του κειμένου με ένα πρίσμα που πολλαπλασιάζει την δύναμη του.

Η «Αυτοχειρία» θα μπορούσε να είναι η πρώτη ύλη για την δημιουργία ενός μυθιστορήματος. Όμως όπως έλεγε ο ίδιος: «Δεν γράφω ιστορίες. Δεν γράφω μυθιστορήματα. Δεν γράφω θεατρικά έργα. Δεν γράφω ποιήματα. […] Γράφω θραύσματα.»

Έχοντας αυτό το υλικό ο Λεβέ επέλεξε όχι να πλέξει ένα μυθιστόρημα αλλά να συνθέσει ένα μωσαϊκό από θραύσματα. Όπως συμβαίνει με τα θραύσματα, κάποια είναι πιο κοφτερά και κάποια έχουν πιο εμφανείς τις αιχμές τους:

«Η μνήμη, όπως και οι φωτογραφίες, καταψύχει τις αναμνήσεις.»

«Όλη σου η ζωή υπήρξε μια υπόθεση. Όσοι πεθαίνουν γέροι είναι μια μάζα παρελθόντος. Τους σκέφτεται κανείς και εμφανίζονται σαν αυτό που υπήρξαν. Σκέφτεται κανείς εσένα και εμφανίζεσαι σαν αυτό που θα μπορούσες να έχεις γίνει. Ήσουν και θα παραμείνεις μια δέσμη πιθανοτήτων.»

«Το να αγαπάς κάποιον μετά θάνατον, είναι αυτό φιλία;»

«Η αυτοκτονία σου ήταν μια πράξη, μα μια πράξη με αντίθετο αποτέλεσμα: μια μορφή ζωτικότητας που παρήγαγε τον ίδιο τον θάνατο.»

«Ο πατέρας σου ασκούσε βία στους άλλους. Η μητέρα σου τους συμπονούσε για τα βάσανα τους. Μια μέρα έστρεψες την βία που είχες κληρονομήσει ενάντια στον εαυτό σου. Σαν τον πατέρα σου την εξωτερίκευσες και σαν τη μητέρα σου τη δέχτηκες.»

«Ένα λεξικό προσομοιάζει περισσότερο στον κόσμο απ’ ό,τι ένα μυθιστόρημα, καθώς ο κόσμος δεν είναι μια συνεπής αλληλουχία πράξεων αλλά ο τρόπος με τον οποίο γίνονται αντιληπτά τα πράγματα.»  

Παρά τις χωροχρονικές ανακολουθίες με τις οποίες εξιστορεί την ζωή του φίλου του, τελικά καταφέρει να φτιάξει ένα ψηφιδωτό της. Όταν η ανάγνωση ολοκληρωθεί, δίνοντας στον αναγνώστη την δυνατότητα να εστιάσει πια στο σύνολο και όχι στους αφορισμούς, το γεγονός της Αυτοχειρίας παύει να είναι ανεξήγητο και σοκαριστικό. Μοιάζει πια σαν την μόνη φυσιολογική εξέλιξη σε βαθμό που εκείνη η αρχική απώλεια της σελίδας κόμικς να παύει να βαραίνει.  

Παραδόξως και παρά την δραματικότητα και τον λυρισμό που συνοδεύει τόσο το τέταρτο βιβλίο του Λεβέ όσο και την τελευταία πράξη του, δεν λειτουργεί καθόλου ως εγκώμιο στην Αυτοχειρία.   

Αν ήταν κάτι από την μπάρα του βιβλιοκαφέ red n’ noir θα ήταν μάλλον ένας διπλός εσπρέσο της coffee republic.

Ο Εντουάρ Λεβέ (Édouard Levé), γεννήθηκε στο Παρίσι το 1965. Εκτός από συγγραφέας υπήρξε ζωγράφος και φωτογράφος. Το βιβλίο μεταφράστηκε από την Κατερίνα Χανδρινού και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κείμενα.

Από τις εκδόσεις Opera κυκλοφορεί επίσης η Αυτοπροσωπογραφία του ίδιου.

Μπορείτε να τα βρείτε στο βιβλιοκαφέ red n’ noir (Δροσοπούλου 52, Κυψέλη) και στο ηλεκτρονικό μας βιβλιοπωλείο.