Η «ληστεία της Πέτρας» είναι μια Κατσαπάλπ νουβέλα που περιγράφει την ομώνυμη ληστεία και τις υπόλοιπες περιπέτειες των αδελφών Ρεντζαίων

Λίγα λόγια για το ιστορικό πλαίσιο

Τα αδέρφια Γιάννης και Θύμιος Ρέντζος ήταν διαβόητοι κακοποιοί που κατάγονταν από το χωριό Ανώγειο της Πρέβεζας. Έδρασαν την περίοδο του Μεσοπολέμου στην Ήπειρο. Μέχρι τη σύλληψη και την εκτέλεση τους το 1930 είχαν διαπράξει δεκάδες δολοφονίες, ληστείες, απαγωγές και κλοπές.

Η δράση τους ξεκινάει το 1917 όταν μαθαίνουν ποιοι είναι οι δολοφόνοι του πατέρα τους. Ο πατέρας τους είχε δολοφονηθεί το 1909 και ο σκελετός του βρέθηκε σε μια τρύπα όπου τον είχαν πετάξει. Λιποτακτούν από τον στρατό και σκοτώνουν τους δράστες παίρνοντας εκδίκηση.   

Στη συνέχεια βγαίνουν στο κλαρί. Σε διάρκεια επτά χρόνων διαπράττουν δεκάδες δολοφονίες, κλοπές, εκβιασμούς και απαγωγές.

Το 1924 δολοφονούν τους συντρόφους τους Σταύρο Σιντόρη και Κοντογιώργη. Τους χορηγείτε αμνηστία αφού κάνουν χρήση του σχετικού νόμου με βάση τον οποίον αν κάποιος ληστής εκτελέσει επικηρυγμένο συνάδελφο του αμνηστεύεται.

Τα δύο αδέρφια μπαίνουν στα Ιωάννινα μέσα σε πανηγυρικό κλίμα. Όλος ο κόσμος συγκεντρώνεται για να τους δει ενώ ακόμα και ο διευθυντής της Ασφάλειας Ιωαννίνων και ο τότε μέραρχος, τους είχαν προηγουμένως προϋπαντήσει σε ένα χάνι της περιοχής. Οι Ρεντζαίοι γιορτάζουν την αμνήστευσή τους και την είσοδό τους στην πόλη τρώγοντας στο σπίτι ενός φίλου τους. Το γλέντι συνεχίζεται μέχρι αργά την νύχτα.

Στη συνέχεια τα δύο αδέρφια εγκαθίστανται σε ένα δίπατο σπίτι κοντά στο κτίριο της διοίκησης χωροφυλακής στο κέντρο των Ιωαννίνων. Ο ανώτερος διοικητής χωροφυλακής συνταγματάρχης Πετσετάκης διαμένει σε οίκημα που ανήκει στους δύο αδερφούς…

Οι Ρεντζαίοι ζουν μια ζωή πολύ άνετη και συναναστρέφονταν την υψηλή κοινωνία της πόλης. Συγχρόνως γίνονται άτυποι σερίφηδες της Ηπείρου καταδιώκοντας ληστρικές ομάδες με μισθό που παίρνουν από το ελληνικό κράτος για τις υπηρεσίες τους.

Ο Βενιζελικός Βασίλης Κολοβός

Το Σεπτέμβριο του 1924 ο Γιάννης Ρέντζος παντρεύεται την κόρη του Βασίλη Κολοβού. Ο Βασίλης Κολοβός ήταν ένας βασικός συνεργάτης του κατά την περίοδο της ληστρικής δράσης του. Ήταν επίσης πολιτικός παράγοντας της περιοχής και υποψήφιος βουλευτής με το κόμμα του Βενιζέλου…  

Η ληστεία της Πέτρας

Στις 13 Ιουνίου του 1926 στη τοποθεσία Πέτρα, λίγα χιλιόμετρα έξω από την Πρέβεζα, διαπράττεσαι η πρώτη ληστεία χρηματαποστολής στην Ελλάδα. Οι ληστές είχαν κλείσει με τον κορμό ενός δέντρου το δρόμο, από όπου θα περνούσε το αυτοκίνητο της χρηματαποστολής της Εθνικής Τράπεζας. Το αυτοκίνητο μετέφερε 15.000.000 δραχμές από την Πρέβεζα στα Γιάννενα. Όταν το αυτοκίνητο πλησίασε οι ληστές άνοιξαν πυρ και από τις δύο πλευρές. Ο οδηγός προσπαθώντας να τους αποφύγει έχασε τον έλεγχο με αποτέλεσμα να ανατραπεί το όχημα. Συνολικά από τα πυρά των δραστών σκοτώθηκαν οκτώ άνθρωποι.

Διαφυγή, σύλληψη, δίκη και καταδίκη

Επί πολλές ημέρες οι εφημερίδες της Αθήνας περιγράφουν τους Ρεντζαίους ως δράστες της ληστείας της Πέτρας. Σπουδαίου δημοσιογράφοι της εποχής όπως ο Πέτρος Πικρός και ο Αντώνης Σβώκος στέλνονται από τις εφημερίδες τους στην Ήπειρο για να καλύψουν την αστυνομική έρευνα. Συγχρόνως ολόκληροι πληθυσμοί χωριών της περιοχής βασανίζονται από την αστυνομία ή και εκτοπίζονται προκειμένου να τους κατονομάσουν ως δράστες.

Οι Ρεντζαίοι παρ’ όλ’ αυτά καταφέρνουν για ένα διάστημα να διαφύγουν στο εξωτερικό. Συλλαμβάνονται το Φθινόπωρο του 1928 στην Βάρνα της Βουλγαρίας. Εκδίδονται στην Αθήνα λίγες ημέρες μετά. Δικάζονται και καταδικάζονται σε θάνατο το Φθινόπωρο του 1929. Εκτελούνται στις φυλακές Κέρκυρας την Άνοιξη του 1930.

Σχετικά με την κατσαπάλπ νουβέλα «Η ληστεία της Πέτρας»

Η «ληστεία της Πέτρας» μεταποιήθηκε σε αστυνομική νουβέλα από τον Τάσο Θεοφίλου και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις red n’ noir. Τα όσα παρουσιάζει στο «Κατσαπάλπ γουέστερν» με τίτλο: «Η ληστεία της Πέτρας και άλλες περιπέτειες των αδελφών Ρεντζαίων στην ελληνική Άγρια Δύση» είναι μια λογοτεχνική ανασύνθεση των γεγονότων, όπως αυτά παρουσιάστηκαν στις εφημερίδες της εποχής.

Η «ληστεία της Πέτρας» είναι μια σύνθεση από ρεπορτάζ, συνεντεύξεις και εντυπώσεις δημοσιογράφων που επισκέπτονταν τους αδελφούς Ρεντζαίους σε κρατητήρια και φυλακές. Μια σύνθεση επίσης από συνεντεύξεις του διευθυντή της αστυνομίας πόλεων Καλυβίτη που πιστώθηκε τον εντοπισμό και τη σύλληψη τους. Από μαρτυρίες σωφρονιστικών υπαλλήλων και τα δεδομένα του δικαστικού ρεπορτάζ.

Με τα λόγια του συγγραφέα

Σύμφωνα με την εισαγωγικό σημείωμα του συγγραφέα:

«Η λογοκλοπή είναι συστατικό στοιχείο της λαϊκής λογοτεχνίας και ακόμα πιο αυταπόδεικτα του ληστρικού μυθιστορήματος. Μπήκα στη στάνη των αρχείων τύπου της εποχής, όχι για να κλέψω κρυφά και αθόρυβα τα ντοκουμέντα, τα ρεπορτάζ, τις αφηγήσεις και τις συνεντεύξεις που σχετίζονται με τη ζωή των Ρεντζαίων, αλλά για να κάνω πλιάτσικο σε ό,τι -τις περισσότερες φορές, όχι με ιδιαίτερα έντιμο τρόπο- συλλέξανε οι αστυνομικοί και δικαστικοί ρεπόρτερ της εποχής. Τίποτα λιγότερο δεν θα τιμούσε περισσότερο τη μνήμη αυτών των δύο καθαρμάτων.

[…]

Αν είναι για τα καλά ξεκάθαρο ότι πρόκειται για ληστρική νουβέλα σε συνέχεις και όχι για ιστορική έρευνα, ας γίνει το ίδιο ξεκάθαρο, λοιπόν, ότι ως συνθέτης της νουβέλας αυτής δεν θέλω να εξιδανικεύσω καταστάσεις. Δεν αγνοώ ούτε υποβαθμίζω το γεγονός πως την αμνηστία τους οι αδελφοί Ρεντζαίοι την κέρδισαν το 1924, αποκεφαλίζοντας τέσσερις άλλους επικηρυγμένους ληστές που δρούσαν στην ίδια περιοχή, κάνοντας χρήση των σχετικών ευεργετικών διατάξεων της εποχής για την καταπολέμηση της ληστείας. Ούτε αδιαφορώ για το γεγονός πως μετά την αμνήστευση τους δρούσαν στα θολά όρια μεταξύ δύο κατά τα άλλα καθόλου αντιφατικών ιδιοτήτων: Αυτή του σερίφη και αυτή του μπράβου.

Ακόμα περισσότερο, θεωρώ την εξουσία των «Βασιλέων των Όρεων» ενδεχομένως πιο απόλυτη, πιο ολοκληρωτική και σίγουρα πολύ σκληρότερη από τη θεσμική. Ακόμα και αν υπάρχει κάποια συμπάθεια για τα πρόσωπα αυτών των δύο, όχι απλώς αμοραλιστών, αλλά βαθιά ανήθικων παρανόμων, αυτή δεν αφορά στα ιστορικά πρόσωπα πίσω από το όνομα των Ρεντζαίων, αλλά τους αντίστοιχους μυθιστορηματικούς χαρακτήρες.»

Την κατσπάλπ νουβέλα «Η ληστεία της Πέτρας και άλλες περιπέτειες των αδελφών Ρεντζαίων στην ελληνική Άγρια Δύση» μπορείτε να την αγοράσετε από το βιβλιοκαφέ red n’ noir και από το ηλεκτρονικό μας βιβλιοπωλείο: