Μπίλλυ Μπαντ, Ναύτης

Ο «Μπίλλυ Μπαντ, Ναύτης» είναι η τελευταία νουβέλα του Αμερικανού λογοτέχνη Χέρμαν Μέλβιλ. Περισσότερο γνωστός για το μυθιστόρημά του Μόμπυ Ντικ, άφησε ανολοκλήρωτο το «Μπίλλυ Μπαντ, Ναύτης» λόγω του θανάτου του το 1891. Εκδόθηκε πρώτη φορά από τον επιμελητή των έργων του και πρώτο βιογράφο του, Ρέιμοντ Γουίβερ το 1924 (καθηγητή του Πανεπιστημίου του Κολούμπια).

Ο Μέλβιλ ξεκίνησε τη συγγραφή του έργου τον Νοέμβριο του 1888, αρχικά με την μορφή μπαλάντας και τίτλο «Billy in the Darbies». Τελικά, με το πέρασμα του χρόνου, ο συγγραφέας μετέτρεψε τη μπαλάντα σε πρόζα, αναπτύσσοντας τους χαρακτήρες. Το κείμενο έφτασε τις 150 σελίδες.

Ο Μπίλλυ Μπαντ είναι ένας νεαρός ναύτης. Στρατολογείται σε ένα αγγλικό πολεμικό πλοίο την εποχή της Γαλλικής Επανάστασης. Παρά την γενική συμπάθεια που απολαμβάνει ή μάλλον εξαιτίας αυτής, πέφτει θύμα ενός μοχθηρού οπλονόμου. Ο οπλονόμος τον κατηγορεί ενώπιον του καπετάνιου για υποκίνηση ανταρσίας. Η αντίδραση του Μπίλλυ Μπαντ φέρνει άθελα του μια σειρά από οδυνηρές επιπτώσεις. Πρόκειται, μεταξύ άλλων, και για μια ωδή στην αντίφαση μεταξύ δίκαιου και Δίκαιου. 

Γράφει ο Χέρμαν Μέλβιλ στην νουβέλα «Μπίλλυ Μπαντ, Ναύτης», σχετικά με τα αναγνώσματα που προτιμούσε ο κυβερνήτης του πλοίου Μπολίπιτεντ: «Καθώς δεν διέθετε το λογοτεχνικό γούστο που έλκεται περισσότερο από τα μέσα της γραφής παρά από τα εξιστορούμενα». Είναι κατά την γνώμη αυτή η πρόταση που κρύβει όλη την δύναμη του έργου. Μια νουβέλα που παραμένει συγκλονιστική λόγω των εξιστορούμενων και όχι τόσο χάρη στα μέσα της γραφής.

Βίος και πολιτεία του Χέρμαν Μέλβιλ   

Είναι προφανώς ότι το βίωμα του Χέρμαν Μέλβιλ πολλαπλασιάζει την δύναμη της αφήγησης. Ο Μέλβιλ, έφηβος ακόμα, μπάρκαρε σ’ ένα εμπορικό καράβι όπου δούλεψε ως καμαρότος μεταξύ Νέας Υόρκης και Λίβερπουλ. Όταν ξαναγύρισε στην Αμερική, εργάστηκε ως δάσκαλος όμως ο πόθος του για περιπέτειες τον οδήγησε να γίνει ναύτης στο φαλαινοθηρικό «Ακούσνε».

Τον Ιούλιο του 1842 είχε ήδη κλείσει δεκαοκτώ μήνες στο «Ακούσνε». Η σκληρή ζωή στο φαλαινοθηρικό σε συνδυασμό με την επιθυμία του να εξερευνήσει τα νησιά Μαρκέζας του Νότιου Ειρηνικού Ωκεανού, στα οποία είχε αγκυροβολήσει το πλοίο, ώθησαν τον Μέλβιλ στην απόφαση να δραπετεύσει από το καράβι.

Για κάποιο διάστημα έζησε μαζί με τους ιθαγενείς Τύπη που, όπως είπε αργότερα ο ίδιος, ήταν καννίβαλοι. Δεν είναι σίγουρο αν ο Μέλβιλ ήταν φιλοξενούμενός ή αιχμάλωτός τους. Μία μέρα έφυγε από τα νησιά με μία αυστραλέζικη σκούνα. Η ιστορία της παραμονής του στις Μαρκέζας, περιγράφεται στο βιβλίο του «Τύπη».

Στη συνέχεια ακολούθησαν και άλλες περιπέτειες στη ζωή του Χέρμαν Μέλβιλ. Ο Μέλβιλ έγινε αρχηγός μίας ανταρσίας ενώ αργότερα αλήτευε επί έναν χρόνο στην Ταϊτή. Αυτά εξιστορούνται στο βιβλίο του «Όμοο».

Το 1843, ο Χέρμαν Μέλβιλ έφτασε στη Χαβάη. Εκεί έπιασε δουλειά σ’ ένα γραφείο και σ’ ένα βιβλιοπωλείο. Λίγο καιρό μετά πληροφορείτε για την άφιξη του «Ακούσνε», του φαλαινοθηρικού από το οποίο είχε αποδράσει.  Καθώς το πλοίο έψαχνε για λιποτάκτες, ο Μέλβιλ μπαίνει σε ένα αμερικάνικο πολεμικό πλοίο ως απλός ναύτης. Δεκατέσσερις μήνες αργότερα αποβιβάζεται ασφαλής στο λιμάνι της Βοστώνης και αρχίζει να ασχολείται με το γράψιμο…

Η ελληνική μετάφραση

Η ελληνική μετάφραση (Παναγιώτης Κεχαγιάς, Κώστας Σπαθαράκης) του «Μπίλλυ Μπαντ, Ναύτης» του Χέρμαν Μέλβιλ κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αντίποδες. Μπορείτε να τα βρείτε στο βιβλιοκαφέ red n’ noir (Δροσοπούλου 52, Κυψέλη) και στο ηλεκτρονικό μας βιβλιοπωλείο.