Berlin

Δεν είναι λίγες οι φορές που κάθομαι και αναλογίζομαι την ελληνική σκηνή κόμικς και τι έχουν όντως προσφέρει από υλικό οι δημιουργοί της. Η ποικιλομορφία είναι ένα από τα στοιχεία που θαρρώ ότι έχουμε, κάτι που φάνηκε ιδιαίτερα στις εκδόσεις κόμικς του 2019. Ωστόσο το 2020, με πανδημίες, πανούκλες και όλα τα σχετικά, η σκηνή έκανε ένα βήμα πίσω. Φεστιβάλ ακυρώθηκαν, εκδόσεις αναβλήθηκαν. Κινήσεις αναμενόμενες, που όμως παραμένουν λυπητερές. Στην εκπνοή του χρόνου, εκεί που ρίχναμε όλοι τα τελευταία μας καντήλια στο 2020, η Jemma Press εξέδωσε μερικά νέα graphic novels Ελλήνων δημιουργών. Ένα από αυτά -για το οποίο και θα μιλήσουμε και σήμερα- είναι το Berlin – Πρώτος Θάνατος, σε σενάριο Κυριάκου Αθανασιάδη και σχέδιο Νικόλα Κούρτη.

Είναι εύκολο να πεθάνεις στην Μπερλίν

Το κόμικς μας μιλάει για τον Ράντολφ Κάρτερ, έναν ντετέκτιβ που αναλαμβάνει μικροϋποθέσεις ώστε να βγάζει τα ως προς το ζειν (που είναι κυρίως έξοδα για τα ποτά του στο μπαρ Los Antiguos). Όταν ένας μυστηριώδης πελάτης τον προσεγγίζει με μια υπόθεση εξαφάνισης μιας κοπέλας με το όνομα Σουάν και του προσφέρει πολλά χρήματα, εκείνος δέχεται να την αναλάβει. Στον δρόμο του θα συναντήσει την παλιά γνώριμό του την Ντανς, και όσο προχωράει στην εύρεση της Σουάν θα βρεθεί αντιμέτωπος με μια υπερφυσική απειλή, από τον «άλλον κόσμο».

Στην αρχή όταν αναφερόμουν στην ποικιλομορφία των ελληνικών κόμικς, το Berlin είναι η έντυπη απόδειξη. Το κόμικ αποτελεί έναν νέο-νουάρ, ένα είδος που αποτελεί την μεταγενέστερη εκδοχή του κλασικού νουάρ. Τις τελευταίες δεκαετίες το νέο-νουάρ βρίσκεται σε υψηλά εμπορικά επίπεδα, με σαφή παραδείγματα στον κινηματογράφο με ταινίες όπως το «Drive», το «Oldboy» ή το «Μικρό Ψάρι» ή ακόμα και στα κόμικς που έφεραν τα δικά τους νέο-νουάρ έργα, με πιο γνωστά το Sin City του Frank Miller, ή τις πιο πρόσφατες δουλειές των Brubaker – Phillips, «Criminal» και «Fatale»… Όπως φαίνεται είναι στις τάσεις της εποχής να επανέρχεται στο crime-noir, με σύγχρονο περιεχόμενο και ύφος. Επιχειρώντας με αυτό το τρόπο να δώσει μια μοντέρνα οπτική σε ένα παλαιό είδος γραφής. Σαφώς λοιπόν και το Berlin επωφελείται από αυτή την τάση του είδους και δημιουργεί τον δικό του ασπρόμαυρο κόσμο, με την μουντή ατμόσφαιρα και τον αντιήρωα  πρωταγωνιστή της.

Το Berlin όμως δεν μένει μόνο εκεί. Βάζοντας σαν βάση το νέο-νουάρ χτίζει μια πόλη στην οποία συνυπάρχουν ζωντανοί και απέθαντοι (κοινώς βρικόλακες), ενώ μυστήρια πλάσματα ζουν στους υπονόμους. Ο Αθανασιάδης και ο Κούρτης εντάσσουν στο κόμικ τους έντονα και το Λαβκραφτικό στοιχείο, δημιουργώντας έτσι μια μίξη ειδών. Και αυτό το πάντρεμα με την γοτθική αισθητική κάνουν για μια πολύ ιδιαίτερη κυκλοφορία, τουλάχιστον για τα ελληνικά δεδομένα.

Η πόλη που δεν ξημερώνει ποτέ

Το σχέδιο του Κούρτη αποτελεί αποκάλυψη, στήνοντας την τεράστια, επιβλητική και φωτορεαλιστική πόλη της Μπερλίν, μέσα στην οποία βυθίζεται ο αναγνώστης μέσα από τα αριστουργηματικά σπλας πάνελς. Επιπλέον, τα πρόσωπα αποκτούν μια ρεαλιστική μορφή, αναδεικνύοντας τις γωνίες των προσώπων τους. Οι πολλαπλές λεπτομέρειες στο background είναι ένα ακόμα πολύ ενδιαφέρον κομμάτι, που κάνουν πιο πλούσια την αφήγηση. Η επιλογή του ασπρόμαυρου είναι απαραίτητη για τον κόσμο της Μπερλίν, όπου ο σκοτάδι της πόλης κυριαρχεί μην ξεχωρίζοντας την μέρα από την νύχτα, αλλά και βοηθάει στο να αναδειχθεί το σχέδιο του Κούρτη.

Ωστόσο, όσο επιβλητικό και αν είναι το σχέδιο, δίνεται τεράστια σημασία πάνω στη πόλη και στο χτίσιμο του κόσμου της Μπερλίν και με αυτό το τρόπο χάνεται κάπου μέσα στο σενάριο ο βασικός άξονας της ιστορίας. Η προσοχή που δίνεται στο χτίσιμο του κόσμου δεν είναι η ίδια που δίνεται για το χτίσιμο μιας ουσιαστικής -με βαρύτητα- ιστορίας. Στους χαρακτήρες αποδίδονται στερεοτυπικοί ρόλοι, ενώ οι κλισέ διάλογοι μπορεί και να βγάλουν τον αναγνώστη από τη ροή της ιστορίας. Όλο το κόμικ προσπαθεί να είναι πάντα στην ίδια γραμμή με τις κλασικές δυτικές τεχνικές νουάρ που στην τελική φαίνεται σύντομο, καταβεβλημένο. Όλα αυτά μπορούν να δικαιολογηθούν, μόνο υπό το πόρισμα πως αποτελεί απλά το πρώτο μέρος μιας σειράς τευχών.

Ακόμα και μέσα από τους κλισέ διαλόγους, μαθαίνουμε αρκετά για τον χαρακτήρα του πρωταγωνιστή – αντιήρωά μας, Ράντολφ Κάρτερ. Ο Κάρτερ αποτελεί έναν στερεοτυπικό πρωταγωνιστή νουάρ, που μέσα από το ταξίδι του να εξιχνιάσει το μυστήριο γύρω από την εξαφάνιση της κοπέλας διαφαίνεται ο εσωστρεφής, σκοτεινός χαρακτήρας του. Οι κινήσεις του, οι διάλογοί του είναι λιτοί, μετρημένοι, και ίσως το πιο σημαντικό στοιχείο του, πως δεν γίνεται σε καμία περίπτωση συμπαθής στον αναγνώστη.

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι δύο γυναικείοι χαρακτήρες της ιστορίας. Η Ντανς είναι το γνωστό love interest του πρωταγωνιστή που πάντα όμως το παίζει δύσκολη σε εκείνον και είναι λες και είναι καταραμένοι να βρίσκονται χώρια. Έχει παραδοθεί πλήρως στην εκμετάλλευση της πόλης, έχοντας χάσει κάθε ελπίδα. Στον αντίποδα, η Σουάν (δίχως να πούμε πολλά επειδή ο ρόλος της στην ιστορία αποτελεί spoiler) επιλέγει να αντισταθεί στο status quo της πόλης και να σταθεί απέναντι στην εκμετάλλευση.

Συνολικά, το Berlin – Πρώτος Θάνατος είναι μια αρκετά ενδιαφέρουσα έκδοση κόμικς με πολύ όμορφο σχέδιο και εξίσου ικανοποιητικό world building. Με μια αρκετά βέβαια μεγαλεπήβολη ιστορία, η οποία αν την πάρουμε σαν ένα πράγμα δυστυχώς χάνεται στο μεγαλείο της. Σίγουρα πάντως θέλουμε να δούμε την συνέχεια των περιπετειών του ντετέκτιβ Κάρτερ και να εξερευνήσουμε ακόμα περισσότερα σοκάκια της πόλης της Μπερλίν, της πόλης όπου δεν ξημερώνει ποτέ.

Το graphic novel «Berlin – Πρώτος Θάνατος» κυκλοφορεί από την Jemma Press.

---

Αγοράστε το Berlin από το ηλεκτρονικό μας βιβλιοπωλείο: