Έλληνες μισθοφόροι στην Αφρική

Η εξόρυξη και προσαρμογή της συνέντευξης έγινε από το φύλλο της εφημερίδας Ακρόπολις της 5/2/1978, απ’ το πρώτο άρθρο πολυήμερου αποκλειστικού ρεπορτάζ. Στα μέσα της δεκαετίας του 1970, ο ανώνυμος συνεντευξιαζόμενος, σύμφωνα με τα λεγόμενά του, βρέθηκε με την ιδιότητα του μισθοφόρου στην Αφρική, κοντά σε μισθοφόρους Έλληνες και ξένους. Ο ίδιος δεν έχει την παραμικρή αμφιβολία ότι μερικοί τουλάχιστον από αυτούς έπεσαν στα δίχτυα στρατιωτικών συμβούλων που στρατολογούν άτομα για να υπηρετήσουν υπό τις διαταγές τυχοδιωκτικών δολοφόνων στα βάθη της Αφρικής, όπου «η ζωή δεν κοστίζει τίποτα και ο φόνος είναι επάγγελμα».

Τέσσερις δεκαετίες μετά, κανείς δεν μπορεί να είναι βέβαιος για τη γνησιότητα  αυτής της συνέντευξης, για την ακρίβεια του συνολικού ρεπορτάζ από το οποίο εξορύχτηκε, καθώς και για την αντικειμενικότητα των όσων αναφέρει ο συνεντευξιαζόμενος, ο οποίος θέλει να κρατήσει την ανωνυμία του γιατί «αυτοί δεν αστειεύονται, κι έχουν τα μάτια τους παντού…»     

Το red n’ noir ωστόσο την επαναφέρει στο φως της δημοσιότητας. 

Πώς δέχτηκες να κατέβεις στο Ζαΐρ ως μισθοφόρος;

Είχα ανάγκη από λεφτά. Η καθημερινή ρουτίνα με διέλυε. Κι όσο κι αν σας φανεί παράξενο, εκείνο που διέλυσε τους τελευταίους δισταγμούς μου ήταν η αφίσα που δημοσίευσε ένα αμερικάνικο περιοδικό που μου έδειξαν.

Ποιο περιοδικό;

Λέγεται «Μισθοφόρος» και κυκλοφορεί τέσσερις φορές το χρόνο. Κάποτε το είδα και στα περίπτερα στο Σύνταγμα. Η αφίσα έδειχνε έναν γεροδεμένο στρατιώτη με κασκέτο, μαύρα γυαλιά και αυτόματο στα χέρια, δίπλα στην επιγραφή «γίνε άντρας μεταξύ ανδρών».

Υπάρχουν άλλοι Έλληνες μισθοφόροι που παίρνανε μέρος σε επιχειρήσεις στη Αφρική;

Είδα δεκάδες Έλληνες που υπηρετούσαν ως μισθοφόροι.

Υπήρχαν δηλαδή άνθρωποι ή οργανωμένα γραφεία που στρατολογούν μισθοφόρους στην Αθήνα;

Αναμφισβήτητα.

Ξέρετε την ονομασία κανενός γραφείου που στρατολογεί μισθοφόρους;

Το Ντονλίν εδρεύει στο Νασβίλ στις ΗΠΑ και έχει παρακλάδι στη Αθήνα.

Ποιος το διευθύνει και ποιοι στρατολογούν;

Ο Άλιν Ντίχαμ το διευθύνει. Ο Χόα συγκεντρώνει τους νεόφερτους μισθοφόρους στη Νότια Αφρική. Έχει υπό τις διαταγές του πάνω από δώδεκα Έλληνες. Ο Μπομπ Ντενάρ είναι Γάλλος υπολοχαγός με δράση στην Ινδοκίνα. Πολέμησε στον Ντιεν Μπιεν Φου, στρατολόγησε άντρες από τη Ροδεσία και την Ευρώπη και έχει στις διαταγές του κάπου δέκα Έλληνες. Ο Ζαν Σκραμ είναι Βέλγος άποικος και στρατολογεί νέους κυρίως από το Βέλγιο, την Ιταλία και την Ελλάδα. Ο Ζίνγκφιρ Μίλε είναι παλιός αξιωματούχος των Ες-Ες και έγινε γνωστός στο πολύ κοινό από τη σφαγή σαράντα εφτά καλογραιών στο Στάνλεϋβιλ.

Τι μισθούς παίρνει κάποιος που κατατάσσεται στο μισθοφορικό στρατό;

Ο κατώτερος μισθός είναι σαράντα πέντε χιλιάδες δραχμές. Ένα εκατομμύριο διακόσιες χιλιάδες παίρνεις αν τραυματιστείς, κι αν σκοτωθείς η γυναίκα σου παίρνει δύο εκατομμύρια. Οι λογαριασμοί κατατίθενται στην Ελβετία. Όταν τελειώσει μια επιχείρηση, γυρίζεις πίσω. Τα διάφορα κέντρα έχουν τη διεύθυνσή σου και στην επόμενη δουλειά σε ξανακαλούν.

Το μεγαλύτερο κέντρο νεοσύλλεκτων μισθοφόρων βρίσκεται στις Βρυξέλες, και στη Βρετάνη λειτουργεί το μεγαλύτερο στρατόπεδο εκπαίδευσης. Οι μισθοφόροι μπορεί να φτάσουν μέχρι το βαθμό του υπολοχαγού. Χαρακτηριστικά, σας λέω ότι στο Ζαΐρ υπάρχουν αυτή τη στιγμή πάνω από εξήντα ‘Ελληνες μισθοφόροι.

Τι άλλο ξέρεις για τους μισθοφόρους;

Πολεμούν εκ του ασφαλούς. Δεν πάνε δηλαδή σε κανονικούς πολέμους. Δεν πήγαν στην  Αλγερία ούτε στο Βιετνάμ. Υπάρχουν μερικά περίεργα περιστατικά, κωμικά θα μπορούσε να τα πει κανείς.

Δηλαδή;     

Όταν οι δυνάμεις του ΟΗΕ είχαν επέμβει στην Κατάνγκα, η μοναδική περιοχή που κρατούσαν τα Ηνωμένα Έθνη ήταν η βάση της Κομίνα.  Οι μισθοφόροι μαζί με τους στρατιώτες της Κατάνγκα πολεμούσαν κατά των ανδρών του ΟΗΕ, που τα είχαν βρει σκούρα· ήταν έτοιμοι να παραδοθούν. Ο Σουηδός συνταγματάρχης το είχε πάρει απόφαση. Δεν υπήρχε διέξοδος. Και τότε η σωτηρία ήρθε ανέλπιστα. Μόλις έφτασε το μεσημέρι, οι μαύροι παράτησαν τα όπλα τους για να φάνε. Έτσι οι δυνάμεις του ΟΗΕ βρήκαν την ευκαιρία για αιφνιδιασμό και κατόρθωσαν να διαφύγουν από την παγίδα. Θυμάμαι ότι οι μισθοφόροι είχαν τρία δικά τους αεροπλάνα τύπου Καμπέρα. Όταν ήθελαν να βομβαρδίσουν, ειδοποιούσαν τους στρατιώτες των Ηνωμένων Εθνών: «Φύγετε από τη μέση, να σκοτώσουμε μόνο τους μαύρους». Και έτσι γινόταν. Συνήθως μάλιστα οι καλύτεροι πιλότοι ήταν Κουβανοί, αντίπαλοι του Φιντέλ Κάστρο.

Είναι αλήθεια ότι πολυεθνικές εταιρείες χρησιμοποιούσαν μισθοφόρους;

Βεβαίως. Οι μεγαλύτερες από αυτές είναι η Ζεκομίν, η Μίμπα, η Ζεομίν και η Τζένεραλ Μότορ. Όλες αυτές οι εταιρείες στρατολογούν μισθοφόρους.

Πού αλλού υπάρχουν Έλληνες μισθοφόροι;

Εκεί όπου γίνονται πόλεμοι με αντάρτικο. Στη Νότια Αφρική, το Νότιο Σουδάν, τη Ροδεσία, τη Μανφουλίρα και την Αγκόλα.

Σκέφτηκες ποτέ να εγκαταλείψεις;

Μετά τις εκπαιδευτικές επιχειρήσεις, οι Γερμανοί τραγουδούσαν «Deutschland-Deutschland uber alles» και «SS marschiert». Πίστευα ότι δεν μπορούσαν να με συγκινήσουν κάτι τέτοια πράγματα. Κι όμως άρχισα να θυμώνω. Μάταιο. Τώρα πια δεν μπορούσα να κάνω πίσω. Από το στρατό του Ζίνγκφιρ Μίλε δεν γλιτώνει κανείς.

Είμαστε λίγοι μισθοφόροι στην Αθήνα και μας ξέρουν καλά. Διατηρούν ειδικούς καταλόγους και μητρώα για όλους. Τον τελευταίο καιρό, ενδιαφέρονται να στείλουν ανθρώπους στο Ζαΐρ. Καταλαβαίνετε ότι αν διαρρεύσουν στοιχεία, θα ψάξουν ανάμεσά μας να μας βρουν οι υπεύθυνοι.

Τι γίνεται αν κάποιος θέλει να εγκαταλείψει;

Ο μοναδικός μισθοφόρος που διέφυγε ήταν ο Χρήστος από τη Ρόδο. Στην αρχή υπέγραψε με πολλή χαρά το χαρτί της στρατολόγησης που του έδωσαν. Τον γνώρισα στο Κονγκό. Όταν άρχισε όμως η εκπαίδευση, ο Χρήστος πανικοβλήθηκε. Ήταν τόσο σκληρές οι συνθήκες που πολλοί πέθαναν. Έτσι, χωρίς να δείξει τίποτα ή να πει το παραμικρό σε κανέναν, σχεδίασε την απόδρασή του. Και άλλοι κατά καιρούς προσπάθησαν να φύγουν αλλά χωρίς επιτυχία. Όταν τους έπιασαν τους σκότωσαν, αφού προηγουμένως τους έκαναν μεσαιωνικά βασανιστήρια. Ο Χρήστος είχε την τύχη και κατόρθωσε να ξεφύγει. Τον είδα τυχαία λίγο καιρό μετά στη Ρόδο. Ήταν τρομοκρατημένος και απέφευγε να μιλάει για την περιπέτειά του. «Φοβάμαι μήπως με βρουν», μου είπε.

Ο Βασίλης ήταν μηχανικός στην Αφρική. Ένα βράδυ γύριζε μεθυσμένος από ένα μπαρ στην περιοχή Κίντου. Καθώς διέσχιζε μια γέφυρα παραπάτησε, έπεσε στο ποτάμι και τον κατασπάραξαν οι κροκόδειλοι. Οι «εγκέφαλοι» έστειλαν στη γυναίκα του το μερίδιό του. Ήταν εκατό εκατομμύρια. Σε αυτή την περιοχή Κίντου, οι ιθαγενείς έσφαξαν κάτι Ιταλούς αεροπόρους και πούλησαν το κρέας τους στην αγορά. Ο νόμος της ζούγκλας βλέπεις…

Το red n’ noir προτείνει: