Περάσαμε λίγη ώρα στο εγκληματολογικό μουσείο του 1930

Το περίφημο «τμήμα καταδίωξης», με τα μπουντρούμια και τα ιεροεξεταστικά βασανιστήρια των πολυάριθμων τροφίμων του, ανήκει πια στην προπολεμική ιστορία. Είμαστε ήδη στον Μάρτιο του 1930 και αυτά είναι πράγματα μιας περασμένης εποχής. Εξελίχθηκε, άλλαξε μορφή, υπόσταση ακόμα. Πλέον δεν λέγεται «καταδίωξη» αλλά «τμήμα γενικής ασφάλειας».    

Στη θέση των σιδηρόφρακτων μπουντρουμιών, υψώνεται τώρα στην οδό Σατωβριάνδου ένα ολόκληρο μέγαρο με πλήθος διαμερισμάτων και διαδρόμων. Αγριωποί αστυνομικοί με εμφάνιση διαρρηκτών δεν υπάρχουν πια. Τους αντικατέστησαν δανδήδες με ξυρισμένα πρόσωπα και άψογα κοστούμια.

Στο πίσω μέρος του αστυνομικού μεγάρου

Αν περάσει κανείς τα πρώτα γραφεία και τους γεμάτους κόσμο διαδρόμους, θα φτάσει στο διαμέρισμα στο βάθος, όπου θα βρει κάτι το εξαιρετικά μοντέρνο, το πραγματικά ευρωπαϊκό. Είναι το εσχάτως ιδρυθέν εγκληματολογικό μουσείο της Αστυνομίας.

Ένα διαμέρισμα στο πίσω μέρος του μεγάρου, πλακόστρωτο και απαστράπτον από καθαριότητα.  Και μέσα, ανάγλυφη, όλη η μεσοπολεμική Ελλάδα του εγκλήματος.

Αρχαιοκάπηλοι, παραχαράκτες, διαρρήκτες και η οικογένεια Χριστοφιλέα

Στην κορυφή μια ξύλινης πυραμίδας χωρισμένης σε οριζόντια διαμερίσματα, η κεφαλή της Θεάς Υγείας, που άλλοτε είχε κλαπεί από αρχαιοκάπηλους από το μουσείο της Τεγέας και βρέθηκε από την Αστυνομία σε χωριό της Κορίνθου. Τα τέσσερα οριζόντια διαμερίσματα της πυραμίδας φιλοξενούν το καθένα κι από μία ρουλέτα. Όλες αυτές οι ρουλέτες κατασχέθηκαν από αστυνομικά όργανα σε σπίτια καθωσπρέπει, που είχαν μετατραπεί σε αυτοσχέδια καζίνο για να μαδιούνται οι αφελείς.  

Τη δεξιά γωνία του μουσείου καταλαμβάνουν τα λεπτεπίλεπτα μηχανήματα και το χειροκίνητο ταχυπιεστήριο της εταιρείας των κυρίων Βουτάκη και Ροβέρτου, με το οποίο κατασκευάζονταν οι αιγυπτιακές λίρες και τα παραχαραγμένα ελληνικά πεντακοσάρικα στην ιστορική έπαυλη του Φαλήρου. Η πολύκροτη αυτή υπόθεση ανήκει βέβαια στην ιστορία, τα πολύπλοκα όμως μηχανήματα διασώζονται, για να θυμίζουν τους μεταβατικούς σταθμούς που πέρασε η ελληνική εγκληματικότητα.

Παραπλεύρως, μια γυάλινη βιτρίνα, όμοια με εκείνες που φιλοξενούν τις πολύτιμες αρχαιότητες στα αρχαιολογικά μουσεία. Μέσα, όλων των ειδών τα διαρρηκτικά εργαλεία. Μικρά και εξόχου τέχνης.

Μαζί με αυτά η πανοπλία της συμμορίας Χριστοφιλέα. Από όλα, ξεχωρίζουν οι τρεις κόκκινες μάσκες των συμμοριτών και το φονικό πιστόλι της λησταρχίνας. Η μάσκα της Κούλας πολυτελέστατη, κόκκινη με χρυσά στίγματα και χρυσά γρόσια γύρω-γύρω.

Η τρίτη βιτρίνα γεμάτη με περίεργα εργαλεία και άπειρα ελληνικά χαρτόσημα. Είναι η συμμορία των παραχαρακτών των ελληνικών χαρτόσημων και τα έργα της. Αίσθηση εξαιρετική κάνει η ιδανική τελειότητα της απομίμησης. Κανένα  μάτι, έστω και του πλέον ειδικού, δεν μπορεί να διακρίνει τα πλαστά από τα γνήσια. Και απορεί κανείς πώς αποκαλύφθηκε η πλαστότητά τους.

Στον τοίχο, η φωτογραφία ενός μεγάλου σιδερένιου χρηματοκιβώτιου με μια χάσκουσα κυκλική τρύπα στη μια πλευρά.  Στην κορυφή του χρηματοκιβώτιου, μια πομπώδης επιγραφή: «Εργοστάσιον άκαυστων και αδιάρρηκτων χρηματοκιβωτίων».

Το έγκλημα στο Κολονιάλ και ο ληστής των σοφέρ

Δίπλα στη φωτογραφία αυτή, μια άλλη, εξαιρετικά περίεργη, που θυμίζει αστυνομικό μυθιστόρημα. Είναι η σκηνοθεσία ενός πλαστού εγκλήματος που είχε γίνει μέσα στο ξενοδοχείο «Κολονιάλ». Ο θυρωρός του ξενοδοχείου ρήμαξε το χρηματοκιβώτιο, κατόπιν έκοψε τα τηλεφωνικά σύρματα, ανέτρεψε τα πάντα μέσα στο διαμέρισμα, έκοψε λίγο το δάκτυλο του, ράντισε με μερικές σταγόνες αίματος το δάπεδο και κατόπιν εξαφανίστηκε. Τα πράματα στην αρχή έδειχναν ότι άγνωστη συμμορία δολοφόνων μπήκε στο ξενοδοχείο, δολοφόνησε τον θυρωρό, διέρρηξε το χρηματοκιβώτιο, πήρε το περιεχόμενό του, συμπεριέλαβε το πτώμα του θυρωρού στη λεία και εξαφανίστηκε. Ο αστυνόμος Κουτσομάρης στην αρχή ξαφνιάστηκε. Νόμισε αστραπιαία πως βρέθηκε στο Σικάγο. Τίποτα από αλλά αυτά όμως. Ο υπάλληλος βρέθηκε μετά από λίγες ώρες, χαίροντας άκρας υγείας, μαζί με όλα τα κλοπιμαία.

Τρίτη φωτογραφία στη σειρά με γιγαντιαία καβαλιστικά σημεία, ακατάληπτα για τον επισκέπτη. Είναι ο μίτος της Αριάδνης, χάρη στον οποίον ανακαλύφθηκε ο ληστής των σοφέρ. Το ένα και μόνο δακτυλικό αποτύπωμα του Τσιβλάκου, του περίφημου ληστή των τριάντα αυτοκινήτων, αποτυπωμένο σε μεγέθυνση σε ποικίλες μορφές. Χάρη σε αυτό, ανακαλύφθηκε ο ρηξικέλευθος ληστής, που έδωσε για αρκετούς μήνες αμερικάνικη χροιά στις μεσοπολεμικές στήλες των αστυνομικών ρεπορτάζ.

Οι κρυπτογραφικοί κώδικες των μπολσεβίκων

Η τέταρτη βιτρίνα φιλοξενεί τους κρυπτογραφικούς κώδικες των μπολσεβίκων. Είναι γραμμένοι με γραφομηχανή επάνω σε κομμάτια κρεπ ντεσίν, σε μέγεθος χαρτιού. Ράβονται στις φόδρες των σακακιών για να μην ανακαλύπτονται. Δίπλα, φύλλα με κρυπτογραφικά αλφάβητα διαφόρων κατηγοριών. Άλλο αλφάβητο για το Ηράκλειο, άλλο για την Καβάλα, άλλο για το Αγρίνιο. Κάθε πόλη έχει το δικό της κρυπτογραφικό αλφάβητο που επικοινωνεί με το κέντρο.

Στην άλλη πλευρά του τοίχου, άλλες φωτογραφίες περίεργες, καινούριου τύπου διαρρηκτικών εργαλείων και διαφόρων διάσημων εγκληματιών.

Και μια φωτογραφία κυριολεκτικά ανατριχιαστική. Είναι η φωτογραφία του εγκλήματος του Ευαγγελισμού, που τόσο συντάραξε την αθηναϊκή κοινωνία. Δράσης ο Πέρσης Λαζάροφ και θύμα η άτυχη οικονόμος του ιδρύματος.

Κρύπτες ναρκωτικών

Στην κορυφή μιας βιτρίνας, ένας ολόλευκος βαλσαμωμένος γλάρος. Ανακαλύφθηκε σε κάποιο αριστοκρατικό καταγώγιο. Έπαιζε μέσα στο σαλόνι το ρόλο διακοσμητικού πουλιού ανωτέρου υπόνοιας. Εντούτοις, ήταν παραγεμισμένος με σωληνάρια ναρκωτικών. Έκπληξη αλήθεια κάνει η εξεζητημένη επινοητικότητα των ραφιναρισμένων κακοποιών. Το καταστροφικό τους εμπόρευμα το αποθηκεύουν στις πλέον απίθανους αποθήκες. Ένας άδειος τενεκές πετρελαίου χρησιμοποιούμενος για μεταφορά νερού είναι αποθήκη ναρκωτικών άριστη. Το ξύλο του τενεκέ είναι ανεσκαμμένο και αν πιεστεί ένα κουμπάκι ανοίγει και αποκαλύπτεται μια αρκετά μεγάλης διαστάσεων κρύπτη. Τα ίδιο συμβαίνει με μια αθώα ξυλουργική πλάνη.  

Η τελευταία πλευρά του τοίχου είναι κατειλημμένη από τις αναμνηστικές φωτογραφίες των τελευταίων φοιτητικών ταραχών.

Μια γρήγορη ματιά στο σύνολο και το μυαλό του παλιού Αθηναίου αμέσως θα ανατρέξει στο παρελθόν, στο απλό εγκληματικό παρελθόν της παλιάς πρωτεύουσας. Τότε, που τα πράγματα ήταν απλά. Πορτοφολάδες, μανιταριτζήδες, διαρρήκτες. Τίποτα άλλο. Το 1930 όμως το έγκλημα έχει γίνει επιστήμη μεγάλη και πολύπλοκη. Δεν μπορεί ο καθένας να είναι ούτε αστυνομικός ούτε εγκληματίας. Για να είναι, για να μπορεί να είναι, πρέπει να έχει μυαλό σπουδαίο και επινοητικότητα εφευρέτη. Αλλιώς, είναι αδύνατον να σταθεί έστω και λίγο καιρό στην επιφάνεια…  

Το red n’ noir προτείνει: