Περιγραφή
Η 18η Μπρυμαίρ του Λουδοβίκου Βοναπάρτη
Η περίοδος που έχουμε μπροστά μας κλείνει μέσα της ένα πρωτοφανές συνονθύλευμα κραυγαλέων αντιφάσεων: συνταγματικοί που συνωμοτούν ανοιχτά κατά του Συντάγματος, επαναστάτες που ομολογούν ανοιχτά ότι είναι συνταγματικοί, […] συμμαχίες με πρώτη ρήτρα τους το διχασμό, αγώνες με πρώτο νόμο τους την αναποφασιστικότητα, ακατάσχετες και κούφιες δημαγωγίες στο όνομα της ησυχίας, κατανυκτικά κηρύγματα για ησυχία στο όνομα της επανάστασης, πάθη χωρίς αλήθεια, αλήθειες χωρίς πάθος, ήρωες δίχως ηρωικά κατορθώματα, ιστορία δίχως γεγονότα, μια εξελικτική πορεία που δεν φαίνεται να έχει άλλη κινητήρια δύναμη πέρα από το ημερολόγιο και καταντά κουραστική με τη μόνιμη επανάληψη των ίδιων εντάσεων και περιόδων εκτόνωσης, αντιθέσεις που κατά περιόδους μοιάζουν να κλιμακώνονται, μόνο και μόνο για να αμβλυνθούν και να καταλαγιάσουν χωρίς να επιλυθούν, […] η γενική βούληση του έθνους, εκφρασμένη ξανά και ξανά με καθολικές ψηφοφορίες, ψάχνοντας κάθε φορά να βρει τη φωνή της στους αρτηριοσκληρωτικούς εχθρούς των λαϊκών συμφερόντων, ώσπου στο τέλος τη βρίσκει στην ισχυρογνωμοσύνη ενός αρχιληστή.
Η 18η Μπρυμαίρ του Λουδοβίκου Βοναπάρτη
Ο Χέγκελ κάνει κάπου την παρατήρηση ότι όλα τα μεγάλα κοσμοϊστορικά γεγονότα και πρόσωπα παρουσιάζονται σα να λέμε, δυο φορές. Ξέχασε όμως να προσθέσει: τη μια φορά σαν τραγωδία, την άλλη σαν φάρσα. Ο Κοσιντιέρ αντί του Δαντόν, ο Λουί Μπλαν αντί του Ροβεσπιέρου, οι ορεινοί του 1848 – 1851 αντί των ορεινών του 1793 – 1795, ο ανεψιός αντί του θείου. Και η ίδια γελοιογραφία διαπιστώνεται και στις συνθήκες που γίνεται η δεύτερη έκδοση της 18ης Μπρυμαίρ!
Η κοινωνική επανάσταση του 19ου αιώνα δεν μπορεί να αντλήσει την ποίησή της από το παρελθόν, αλλά μόνον από το μέλλον. Δεν μπορεί ν’ αρχίσει με τον ίδιο τον εαυτό της προτού σβήσει όλες τις προλήψεις σχετικά με το παρελθόν. Οι προηγούμενες επαναστάσεις είχαν ανάγκη από κοσμοϊστορικές αναμνήσεις για να κρύψουν από τον εαυτό τους το περιεχόμενό τους. Για να φτάσει στο δικό της περιεχόμενο η επανάσταση του 19ου αιώνα, πρέπει ν’ αφήσει τους πεθαμένους να θάψουν τους νεκρούς τους. Εκεί η φράση ξεπερνούσε το περιεχόμενο, εδώ το περιεχόμενο ξεπερνάει τη φράση.
