Περιγραφή
Φασισμός
Στο βιβλίο αυτό σκιαγραφείται ένα περιεκτικό ιστορικό προφίλ και παρουσιάζεται μία σύνθεση των κυριότερων ερμηνειών ενός φαινομένου που ακόμη σήμερα βρίσκεται στο επίκεντρο αντιπαραθέσεων, ερευνών και συζητήσεων και που φαίνεται να επανεμφανίζεται περιοδικά στη ζωή μας, είτε μεταμφιεσμένο είτε με καινούργιο περιτύλιγμα, σαν απειλητικό φάντασμα.
Αναπτύσσονται επίσης ζητήματα και προβλήματα σχετικά με τη φύση και το νόημα του φασισμού, αλλά και τη σύνδεσή του με τη νεοτερικότητα. Αναλύεται η φασιστική ιδεολογία, το ολοκληρωτικό κράτος και ο φασισμός ως “επαναστατικό φαινόμενο” και ως “πολιτική θρησκεία”, που μέσω των μύθων, των τελετουργιών και των συμβόλων της φασιστικής θρησκείας, οδηγείται στο μύθο του Νέου Ανθρώπου.
Ιδιαίτερο ρόλο καταλαμβάνει η ανάλυση του Φασιστικού Κόμματος στη γέννηση και την εκτέλεση του ολοκληρωτικού πειράματος, η στρατιωτικοποίηση και η αγιοποίηση της πολιτικής, αλλά και η απόλυτη υποταγή του ατόμου στο Κράτος.
Σε μια εποχή που παρατηρείται έντονα μια τάση αναδρομικής “αποφασιστοποίησης, ο συγγραφέας ισχυρίζεται ότι η τάση αυτή, σε όλες τις ποικίλες εκδηλώσεις της, είναι μια παραποίηση της ιστορικής πραγματικότητας και προσπαθεί να αποκαταστήσει τον ιδιαίτερο χαρακτήρα του φασισμού, παρουσιάζοντάς τον χωρίς δαιμονοποιήσεις και χωρίς επιείκεια, όπως υπήρξε ιστορικά: δηλαδή, ως ένα πολιτικό φαινόμενο σύγχρονο, εθνικιστικό, επαναστατικό, ολοκληρωτικό, ρατσιστικό και ιμπεριαλιστικό, αποφασισμένο να καταστρέψει το δημοκρατικό και φιλελεύθερο πολιτισμό, προτεινόμενο ως ριζοσπαστική εναλλακτική στις αρχές της ελευθερίας και της ισότητας, όπως αυτές διαμορφώθηκαν μέσα από την ιστορική εξελικτική διαδικασία κατοχύρωσης των δικαιωμάτων του ανθρώπου και του πολίτη που άρχισε με τον Διαφωτισμό και με τις δημοκρατικές επαναστάσεις του τέλους του 18ου αιώνα.
Φασισμός
Περιεχόμενα
ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ: ΥΠΗΡΞΕ Ο ΦΑΣΙΣΜΟΣ;
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ
ΣΕ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΕΝΟΣ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ
Ι. Ο ΦΑΣΙΣΜΟΣ: ΕΝΑ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΠΡΟΦΙΛ
Οι απαρχές. Ο Μουσολίνι, Ο “φασισμός του δεκαεννιά”. Ένας μαξιμαλισμός των μεσαίων τάξεων: Ο σκουαδρισμός και η γέννηση του Φασιστικού Κόμματος. Το κόμμα-πολιτοφυλακή στην κατάκτηση της εξουσίας. Προς το ολοκληρωτικό Κράτος. Το φασιστικό καθεστώς. Οργάνωση, κινητοποίηση, διαμόρφωση. Η ολοκληρωτική επιτάχυνση. Στο δρόμο για την Αυτοκρατορία. Από την αποθέωση στην καταστροφή. Η κοινωνική δημοκρατία.
II. ΤΟ ΦΑΣΙΣΤΙΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ: ΑΝΤΙΚΡΟΥΟΜΕΝΕΣ ΕΡΜΗΝΕΙΕΣ
Το ζήτημα του φασισμού. Ερμηνείες του φασιστικού φαινόμενου. “Φασισμός” και “φασισμοί” στην ιστοριογραφία. Η ιταλική διαμάχη για τον ιταλικό φασισμό. Νέοι προσανατολισμοί στη σύγχρονη ιστοριογραφία.
III. Ο ΦΑΣΙΣΜΟΣ: ΕΝΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΤΙΚΟΣ ΟΡΙΣΜΟΣ
Το πρόβλημα του φασισμού στις αρχές του 21ου αιώνα. Ο αιώνας του φασισμού; Φασισμός και κομμουνισμός. Οι κίνδυνοι του “φασισμού γενικής χρήσης”. Όχι μόνο ιδεολογία. Που και πότε γεννήθηκε ο φασισμός; Ο φασισμός ως πείραμα ολοκληρωτισμού. Στοιχεία για έναν ορισμό του φασισμού.
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ
ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΑ ΠΛΑΙΣΙΑ
IV. ΟΡΙΣΜΕΝΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΦΑΣΙΣΜΟΥ
Υπήρξε μια ιδεολογία του φασισμού; Ο φασιστικός νέος άνθρωπος. Η ιδεολογία του ολοκληρωτικού Κράτους. Φασιστικός ακτιβισμός και σχετικισμός. Η πολιτική ως θέαμα. Η τραγωδία του ακτιβιστικού πεσιμισμού.
V. ΗΤΑΝ Ο ΦΑΣΙΣΜΟΣ ΜΙΑ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ;
VI. Ο ΜΟΥΣΟΛΙΝΙ: ΤΑ ΠΡΟΣΩΠΑ ΕΝΟΣ ΜΥΘΟΥ
Ο μύθος του “Ντούτσε” στη νεότερη κοινωνία. Ένα σύμπτωμα της κρίσης του φιλελεύθερου πολιτισμού. Ο σοσιαλιστικός μύθος του επαναστάτη αρχηγού. Το ραγισμένο σύμβολο. Οι διανοούμενοι της Voce και ο Νέος Άνθρωπος. Ο ήρωας της συμμετοχής στον πόλεμο. Ο φασισμός και το εργαστήριο παρασκευής της συναίνεσης. Ο μουσολινισμός των κοινών ανθρώπων. Ο δήμιος του λαού. Μουσολινισμός και φασισμός. Ο μυστικισμός του Ντούτσε. Ένας λόγος ύπαρξης. Αιχμάλωτος του μύθου. Από την απομόνωση στην καταστροφή.
VII. ΚΟΜΜΑ, ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ “ΝΤΟΥΤΣΕ” ΣΤΗ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΦΑΣΙΣΜΟΥ
Για μια νέα ανάλυση του φασιστικού καθεστώτος. Ο μύθος της οργάνωσης και η οργάνωση του μύθου. Απολυταρχικός φασισμός και ολοκληρωτικός φασισμός. Η φασιστοποίηση των μαζών. Ο μύθος του Ντούτσε. Ολοκληρωτικός καισαρισμός.
VIΙΙ. ΤΟ ΚΟΜΜΑ ΣΤΟ ΦΑΣΙΣΤΙΚΟ ΟΛΟΚΛΗΡΩΤΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ
Η συμβίωση μεταξύ κόμματος και Κράτους. Ο Ντούτσε και το κόμμα. Νομάρχης και ομοσπονδιακός γραμματέας: μια δύσκολη συμβίωση. Η στρατηγική επέκτασης του Ε.Φ.Κ. στο καθεστώς και στο Κράτος. Ένας λαός με κομματικές ταυτότητες στο σχολείο του Μεγάλου Παιδαγωγού. Το φυτώριο των “αληθινών πιστών”. Η μανία της προσχώρησης και η έμμονη ιδέα του πεπρωμένου.
IX. Ο ΦΑΣΙΣΜΟΣ ΩΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΘΡΗΣΚΕΙΑ
Χ. Ο “ΝΕΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ” ΤΟΥ ΦΑΣΙΣΜΟΥ: ΣΤΟΧΑΣΜΟΙ ΠΑΝΩ ΣΕ ΕΝΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΤΙΚΟ ΠΕΙΡΑΜΑ
ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ
Ο φασιστικός μύθος του “Νέου Ανθρώπου” στην ιστοριογραφία. Ένα ανοιχτό ζήτημα. Ο “Νέος Ιταλός” και η αναγέννηση του έθνους. Οι αναγεννημένοι αναμορφωτές. Η αναμόρφωση των Ιταλών. Ο “πολίτης-στρατιώτης” του ολοκληρωτικού Κράτους. Ο οργανωμένος συλλογικός άνθρωπος. Ο πρωτεργάτης και το υλικό.
XI. Η ΝΕΟΤΕΡΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΟΛΟΚΛΗΡΩΤΙΣΜΟΥ
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΕΣ ΘΕΩΡΗΣΕΙΣ: ΓΙΑΤΙ ΝΑ ΜΕΛΕΤΑΜΕ ΤΟ ΦΑΣΙΣΜΟ
ΣΗΜΕΙΩΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΟΝΟΜΑΤΩΝ
