Περιγραφή
Κόκκινη Ρόζα
Μια μεγάλη προσωπικότητα της διεθνούς αριστεράς, η Ρόζα Λούξεμπουργκ, βρίσκεται στο πάνθεον των μαρξιστών στοχαστών – αλλά εκτός από αγωνίστρια, υπήρξε και μια μοναδική γυναίκα με αγάπη για τη ζωή, θάρρος και επαναστατική αποφασιστικότητα. Σε μια εποχή όπου οι γυναίκες ήταν περιορισμένες στις οικιακές ασχολίες, η Ρόζα όρμησε μέσα στον κόσμο: το βιβλίο περιγράφει με εικόνες τη μυθιστορηματική της ζωή, πώς ξεπέρασε την αναπηρία της, πώς άφησε πίσω της την πολωνική επαρχία και έγινε πολίτης –και επαναστάτρια– της Ευρώπης.
Η Ρόζα Λούξεμπουργκ παρέμεινε μέλος μιας αριστερής μειοψηφίας που αντιτάχθηκε στον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο και στον εθνικισμό. Άνοιξε εχθρικά μέτωπα τόσο εναντίον των πολεμοκάπηλων όσο και των μεταρρυθμιστών του δικού της κόμματος. Φυλακίστηκε, βασανίστηκε και δολοφονήθηκε γνωρίζοντας καλά ότι η επανάσταση που είχε ονειρευτεί ήταν καταδικασμένη σε αποτυχία.
Το βιβλίο της Kate Evans δεν είναι μόνο μια εικονογραφημένη βιογραφία, αλλά το χρονικό μιας επανάστασης που απέτυχε οικτρά, η σύνοψη ενός σημαντικού έργου που παραλίγο να αλλάξει την πορεία της Ιστορίας.
Γράφει ο Γιάννης Αντωνόπουλος (John Antono) στην ΕΦΣΥΝ:
Για το εξαιρετικό βιβλίο κόμικς «Red Rosa – A Graphic Biography of Rosa Luxemburg» που δημιούργησε το 2014 η Βρετανίδα καλλιτέχνιδα και ακτιβίστρια Κέιτ Εβανς, έχουμε αναφερθεί διεξοδικά σε αυτή τη στήλη κατά το παρελθόν (βλ. Γιάννης Κουκουλάς: «Η ζωή και ο θάνατος της Κόκκινης Ρόζα», Καρέ Καρέ, 14.8.2016). Αποτελεί ευτύχημα ότι πλέον το ελληνικό αναγνωστικό κοινό μπορεί να διαβάσει και στα ελληνικά την ευπώλητη εικονογραφημένη βιογραφία, που κυκλοφορεί εδώ και λίγους μήνες από τις εκδόσεις Πατάκη.
Η μεταφορά σε κόμικς της ζωής μιας τόσο εμβληματικής για την παγκόσμια Αριστερά φυσιογνωμίας ενέχει τον κίνδυνο είτε της υπεράσπισης της όποιας ιδεολογικής ορθοδοξίας είτε της αγιογράφησης του βιογραφούμενου προσώπου.
Πόσο μάλλον όταν οι ιδέες και η δράση της Ρόζα Λούξεμπουργκ εξακολουθούν να συγκινούν και να χαίρουν ευρύτερης αποδοχής από τα περισσότερα κομμάτια μιας πολυδιασπασμένης, κατά τα άλλα, Αριστεράς, γεννώντας παράλληλα τον φόβο στις άρχουσες τάξεις.
Η αφήγηση που μας παρέχει η Εβανς είναι πολυδιάστατη, όπως άλλωστε και ο σχετικά σύντομος αλλά μεστός βίος της «Κόκκινης Ρόζα». Η Πολωνοεβραία επαναστάτρια παρουσιάζεται ως πολυγραφότατη φιλόσοφος και στοχάστρια του μαρξισμού, ως αγωνίστρια, αλλά και ως μια μοναδική γυναίκα με αποφασιστικότητα και αγάπη για τη ζωή.
Μέσα από τις καλαίσθητες σελίδες παρακολουθούμε τη μυθιστορηματική ζωή της, από τη γέννησή της σε εβραϊκό περιβάλλον στο Ζάμος της ρωσοκρατούμενης Πολωνίας, μέχρι την πρώιμη πολιτικοποίησή της κατά την περίοδο της εφηβείας. Τις δυσκολίες που αντιμετώπισε από τη σωματική αναπηρία της και τα ερωτικά της σκιρτήματα, μέχρι τους αγώνες που έδωσε ενάντια στην πολεμοκαπηλία και τον εθνικισμό.
Την εμπλοκή της με τη Σπαρτακιστική Ομοσπονδία και τη γερμανική επανάσταση του 1918, που κατάφερε να τερματίσει τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά όχι να κερδίσει τον δικό της πόλεμο, με ό,τι αυτό συνεπαγόταν για το μέλλον της επανάστασης στην Ευρώπη και το κομμουνιστικό εγχείρημα γενικότερα. Και τελικά τη φυλάκιση, τον βασανισμό και τη δολοφονία της, στα συντρίμμια όσων λαχτάρησε να χτίσει μαζί με τους συντρόφους της.
